Կատարել առաջադրանքները։

Արտագրե՛լ՝ լրացնելով երկհնչյունները։

Առավոտյան, ծովեզր—, այծ—մ, արդենք, մատյան, առած, բազմամյա.,

Ստորոգ—լ, լուսն—կ, կոր…ն, եղ….մ, ս…թաքել, կ….սր, եռամս….կ, լռակ….ց, գործուն…., դղ….կ, ծննդ….ն, կղզ…կ, մշակ….թ, անասնաբ….ժ, մեղվաբ….ծ,

համբ….ր, եղջ….ր, թ….աման, սառուց….լ, ն….թ, ձ….թ, կ…տ, շաբաթօր…կ,

հ…սն

Դո՛ւրս գրել այն բ։առերը, որոնցում մեկից ավելի երկհնչյուն կա։

Արտաժամյա, պայթյուն, հայություն, օտարերկրյա, գյուղական, միջանկյալ,

մայրություն, այժմյան, մագաղաթյա, ներքոհիշյալ, կայունություն, արքայորդի,

հարյուրամյա, լայնություն, հարաբերյալ, վայրագություն, գրաբարյան, մետաքսյա,

յուրային։

Որոշե՛լ տրված բառերից յուրաքանչյուրի ձայնավորների

ու բաղաձայնների քանակը։

Ակունք, բարձունք, խճանկար, անդունդ, հրաժեշտ, պայթյուն, դաստիարակ,

մանրէ, սրբատաշ, հյուլե, անընդհատ, սրընթաց, մերթընդմերթ, մտավոր,

 

Առաջադրանքներ․

1. Օգտագործելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվե՛ք
   առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝  (18+24):6=3+4=7, ( 18։6=3, 24:6=4)

(21+28):7=21:7+28:7=4+3=7

(50+125):25=50:25+125:25=2+5=7

(24+80):4=24;4+80:4=6+20=26

(16+24):4=16:4+24;4=4+6=10

(12+18):3=12;3+18;3=4+6=10

(160+32):4=160;4+32;4=40+8=48

(455+855):5=455;5+855;5=91+171=262

(324+664):4=324;4+664;4=81+166=247

(182+252):14=182;14+252;14=13+18=31

2. Օգտագործելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվե՛ք
առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝ (15·8):5=3·8=24, (15:5=3, 3·8=24)

(288·78):16=(288;16)x78=18X78=1,404

(1444·126):18=(126;18)x1444=10,108

(135·16):15=(135;15)x16=144

(35·22):11=(22;11)x35=70

(6·35):5=(35;5)x6=42

(24·130):6=(24;6)x130=520

(4011·50):25=(50;25)x4011=8022

(42·12):7=(42;7)x12=84

(50·8):25=(50;25)x8=16

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

(54×3);27=(54;27)x3=6

(46;13)x23=(46;23)x13=26

(28;4)x14=(28×14)x4=8

(18+12);3=18;3+12:3=6+4=10

(100+200);10=100;10+200;10=10+20=30

• Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝

194‧40+194‧50+194‧10=194‧(40+50+10)=194‧100=19,400

201·25+201·12+201·33=(25+12+33)=201×70=14,070

31·15+31·55+31·50=(15+55+50)=31×120=3,720

14·23-14·3-14·9=(23-3-9)=14×11=154

36·105+36·15+36·55=(105+15+55)=36×175=6,300

16·205-16·55-16·25=(205-55-25)=16×125=2,000

• Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․

Օրինակներ՝

 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

(37+55)‧24=37×24+55X24=228

(65-14)‧12=65X12-14X12=612

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

14×2+14×52+14×18=(2+52+18)=14×72=308

(34+22)x26=34×26+26×22=1456

Утром у входа в школу собрались весёлые клоуны. Ирина Владимировна встретила их и пригласила всех в класс. Клоуны вошли в класс.

Կատարի՛ր տրված առաջադրանքները։

Մի բառով գրի´ր:

ա) Առարկա, որը վերից վար կախվելով՝ ծածկում, փակում  է որևէ բան: Դա նաև բեմն է  բաժանում հանդիսասրահից:

վարագույր

բ) Միջատ, որ երկու թև ունի ու բարալիկ կնճիթ, որով սնվում է: Իսկ սնվում է արյունով:

մոցակ

գ) Արհեստավոր, որն զբաղվում է երեսը սափրելու, մազերը կտրելու, հարդարելու գործով:

վարսահարդար

դ) Պղնձյա առարկա, որի մեջ մետաղյա լեզվակ է կախված: Բարակ կամ հաստ պարանով լեզվակը պատերին են խփում՝ հնչեցնելու համար:

զանգ

Գրավոր պատմի՛ր, թե տրված բառն ի՞նչ է նշանակում:

Գիրք Տպագրված  աշխատություն՝ երկ, իրար կարված ու կազմված թերթերի ձևով:, դիմակ տվարաթղթից կամ այլ նյութերից շինած մարդու կամ կենդանու դիմապատկեր, որ մարդիկ դնում են իրենց երեսին:, դերասան Թատերական ներկայացումների պրոֆեսիոնալ դերակատար:, ընկույզ Ընկուզենու պտուղը՝ կարծր փայտանման պտղապատյանով:, ժպիտ  Դեմքի  մկանների շարժում, որը ցույց է տալիս ծիծաղելու տրամադրություն կամ արտահայտում է ողջույնի՝ գոհունակության՝ հաճելիության ևն զգացմունք, թեթևակի անձայն ծիծաղ:, երեխա Նորածին աղջիկ կամ տղա:

Ի՞նչ  է  նշանակում՝

հեռախոս  Հեռուստային բանավոր հաղորդման էլեկտրակապի միջոց:, դպրոցական Դպրոցին հատուկ:
, ձայնագրիչ Ձայնագիր, ականջ Լսողության գործարան, լսելիք:, աղմուկ Գոռում-գոչում, խառնաշփոթ ձայների ժխոր:

Տրված հնչյունախմբերը համեմատի՛ր և պարզի´ր, թե ո՞րն է դրանց տարբերությունը:

Ա. Արև, թռչուն, ռնգեղջյուր, ստեղծել, մարդ: այստեղ սովորական բառեր են։

Բ. Րևա, ռնչթու, ույջեռնգղր, ծղետսլե, արդմ: Իսկ այստեղ այդ նույն բառերն են,բայց նրանց տառերը խառնել են և տեղափոխել։

Քո կարծիքով տրված  հնչյունախմբերից որո՞նք են բառեր (արտագրի´ր կամ ընդգծի´ր): Պատասխանդ պատճառաբանի´ր:

Բարդի, աղնկի, ձրաբր, հեղուկ, կնիրպա, թանձր, չաբեռալ, կանչել:

Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է բառը:

 

Բազմապատկման բաշխական օրենքը գումարման նկատմամբ

Որևէ   թիվ   երկու   թվերի   գումարով   բազմապատկելու  արդյունքը կարելի  է   ստանալ՝    թիվը   բազմապատկելով   յուրաքանչյուր գումարելիով   և   ստացված  թվերը   գումարելով   իրար։

Այս  օրենքը կոչվում է  բազմապատկման բաշխական օրենք   գումարման նկատմամբ ։

Օրինակ՝ 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

Օրինակ՝ 194‧40+194‧60=194‧(40+60)=194‧100=19400

Առաջադրանքներ

1. Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

Օրինակներ՝

194‧40+194‧60=194‧(40+60)=194‧100=19,400

164‧80-164‧30=164‧(80-30)=164‧50=8,200

132‧70+70‧68=(132+68)=200×70=14,000

973‧37-27‧37=(973-27)=946×37=35,002

388‧99+12‧99=(388+12)x99=400×99=39,600

462·120-462·70=(120-70)x462=462×50=23,100

 

 

2. Հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

Օրինակներ՝

194‧40+194‧50+194‧10=194‧(40+50+10)=194‧100=19,400

164‧80-164‧20-164‧10=164‧(80-20-10)=164‧50=8200

251·256+251·122+251·34=(256+122+34)x251=412×251=103,412

361·145+361·53+361·52=(145+53+52)x361=250×361=90,250

164·243-164·53-164·9=(243-53-9)x164=306×164=49,984

Ստուգեք բաշխական օրենքի ճիշտ լինելը՝

18‧(7+5)=216 18‧7+18‧5=216   ճիշտ

15‧(18-9)=15‧18-15‧9=270-135=135   ճիշտ

5. Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․

Օրինակներ՝

19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

17‧(9-4)=17‧9-17‧4=153-68=85

60‧(9+6)=60×9+60×6=540-360=180

(37+5)‧20=37×20+5×20=740+100=840

(10-3)‧11=10×11-3×11=110-33=77

(11-9)‧12=11×12-9×12=132-108=24

 

Խնդիրներ

5. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով մեկ ժամում լցվում է 120 լ ջուր, երկրորդով՝ 140 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 5 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազանը։120×5+140×5=1300
6. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով մեկ ժամում լցվում է 220 լ ջուր, երկրորդով՝ դատարկվում է 170 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 4 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազանը։220×4-170×4=200
7. Ջրավազանի մեջ մտնում է 2 խողովակ։ Առաջինով 3 ժամում լցվում է 360 լ ջուր, երկրորդով՝ դատարկվում է 180 լ ։ Եթե միաժամանակ բացվեն երկու խոովակների ծորակները, ապա 4 ժամում որքա՞ն ջուր կլցվի ջրավազ: 360:3-180;3=120-60, 60×4=240

 

Սպաս, թանապուր, թանով ապուր, կերակրատեսակ։ Պատրաստելիս թանի (թարմ մածունի կամ չորթանի) մեջ լուծում են ձվի և ալյուրի խյուս, թթվասեր, ավելացնում ցորենի ձավար (երբեմն՝ աղացած), ոսպ կամ բրինձ, դնում մարմանդ կրակի վրա և խառնում (չմակարդվելու համար) մինչև եռալը։ Եփվելուց հետո ավելացնում են սոխառած և համեմունք (առավելապես՝ գինձ, հաճախ՝ դաղձ, ուրց)։ Ըստ նախասիրության, սպասը եփում են նաև զանազան տեսակի բանջարներով (բազուկի թփեր, սիբեխ, կաղամբ և այլն)։ Ուտում են և՝ տաք, և՝ սառը վիճակում։ Սպասը Հայաստանում տարածված ճաշատեսակ է։ Անցյալում գլխավորապես օգտագործվել է կրոնական պահքերին։

Սպասի տարատեսակներից է նաև կոլոլակով սպասը, որն իրենից ներկայացնում է մածնապուրի մեջ եփած կոլոլակով ապուր։

Բազմապատկման տեղափոխական և զուգորդական օրենքները

 

Բազմապատկման տեղափոխական օրենքը՝

 

Արտադրիչների տեղերը փոխելիս արտադրյալը չի փոխվում։

 

Օրինակ՝ 87‧33=33‧87=2871

 

Բազմապատկման զուգորդական օրենքը՝

 

Երկու թվերի արտադրյալը երրորդ թվով բազմապատկելու արդյունքը կարելի է ստանալ՝ առաջին թիվը երկրորդ և երրորդ թվերի արտադրյալով բազմապատկելով։

 

Օրինակ՝

 

(27‧5)‧6=27‧(5 ‧6)=810

 

Առաջադրանքներ

 

1. Կիրառելով բազմապատկման տեղափոխական օրենքը հաշվել առավել հարմար եղանակով՝

 

150‧300‧20=150x20x300=900,000

 

80‧600‧500=80x500x600=24,000,000

 

250‧700‧40=250x40x700=7,000,000

 

400‧600‧50=400x50x600=12,000,000

 

2. Կիրառելով բազմապատկման զուգորդական օրենքը

 

հաշվել առավել հարմար եղանակով՝

 

30‧40‧5=(40×5)x30=6000

 

38‧24‧50=(24×50)x38=45,600

 

15‧4‧500=(4×500)x15=30,000

 

250‧40‧70=(40×70)x250=700,000

 

20‧10‧17=(10×20)x17=3400

 

3. Կիրառելով բազմապատկման տեղափոխական և զուգորդական օրենքները հաշվել առավել հարմար եղանակով՝

 

4‧138‧25=(4×25)x138=13,800

 

80‧30‧50=(80×50)x30=120,000

 

17‧8‧4‧50=(8×4)x(17×50)=1700

 

60‧40‧5‧20=(40×5)x(60×20)=240,000

 

11‧2‧30‧50=(2×30)x(11×50)=33000

 

2‧140‧250‧5=(2×5)x(140×250)=350,000

 

4. Ստուգե՛ք հավասարությունը․

 

270‧(5 ‧6)= (270‧5) ‧6 11‧(80 ‧9)=(11‧80)‧9ճիշտ

 

(20‧18)‧4=20‧(18‧4)ճիշտ

 

(800‧30)‧50=800‧(30‧50)ճիշտ

 

 

5. Հաշվե՛ք գումարը՝ գումարումը փոխարինելով բազմապատկումով՝

 

27+27+27+27+27+27+27=7×27=189

104+104+104+104+104+104+104=728 290+290+290+290+290+290+290+290+290=2710

2388+2388+2388=7164

Յուրաքանչյուր բառի հնչյունները վերադասավորի՛ր այնպես, որ նոր բառ ստանաս։

Հյուս, տապ, մական, քաթան, վիճակ, սաթ,  թասակ

Հույս, պատ, նամակ, թանակ, կավիճ, թաս,  կաթսա

Փակագծում գրված թվին համապատասխան քանակով հնչյուններ տեղադրի՛ր և բառեր ստացի՛ր։

Թարմացնել(9), հողագործ(8),  գարուն (5)

Յուրաքանչյուր բառի սկզբին, ապա վերջին կցիր մեկական նոր հնչյուն և ստացի՛ր երկու նոր բառ։

ամուր-մուրճ, ավազ-վազք, տարի-օտար, ականջ-էական, շունչ-աշուն, ավել-տվել, վայր-այրի, տավար-ավարտ։

Յուրաքանչյուր տարբերակից ստացիր երկուական բառ՝ տեղադրելով համապատասխան հնչյուններ։

Օրինակ՝ հունիս- հուլիս

Կավիճ-կարիճ, ծխոտ-, կապան-կատան, կնճիտ-կնճիռ,

 

 

Ես այս ամառ գնացել եմ  Դիլիջան և Հաղարծին։Դիլիջանը գտնվում է Տավուշի մարզում։ Դիլիջանի բնակչությունը 23,700 մարդ։Դիլիջանի հեռավորությունը Երեվանից 97կմ։ Դիլիջանում մենք գնացինք անտառ խարույքի համար փայտ հավաքելու։Երբ մթնեց մենք վեռեցինք կրակ և նստեցինք կրակի կողքը և մառշմելո կերանք։ Հաջորդ օրը մենք գնացինք Հաղարծին և մտանք եկեղեցի և մոմ վառեցինք։