Եղանակը կախված է օդի ջերմաստիճանից, ճնշումից և խոնավությու­նից: Դրանք իրար հետ սերտ կապված են, և որեէ մեկի փոփոխությունից փոխվում են մյուսները և ամբողջ եղանակը։

Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանը, ճնշումը և խոնավությունը միշտ տարբեր են, հետևաբար՝ եղանակը նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է: Ամեն օր հեռուստատեսային, ինչպես նաև՝ համացանցային կայքերի տեղեկատվությունը եղանակի մասին նույնպես վկայում են, որ, իրոք, Երկրի տարբեր վայրերում նույն պահին եղանակները տարբեր են և հաճախ են ենթարկվում փոփոխության:

Սակայն այդ փոփոխություններն ամենուրեք նույն հաճախությամբ չեն դիտվում: Օրինակ՝ հասարակածում մշտապես տաք է ու խոնավ, իսկ բևեռային շրջաններում ցուրտ է ու չոր:

Երկրագնդի միջին լայնություններում, որտեղ գտնվում է նաև մեր հանրապետությունը, եղանակների փոփոխությունը տեղի է ունենում ըստ տարվա սեզոնների: Գարունն անձրևային է ու մեղմ, ամառը չոր է ու շոգ, աշունն արևոտ է, չափավոր տաք ու քիչ տեղումներով, իսկ ձմեռը՝ ցուրտ:

Եղանակի կանխատեսում: Եղանակի հնարավոր փոփոխությունները մեծ ազդեցություն ունեն մարդու գործունեության տարբեր ոլորտների վրա: Դրանով է պայմանավորված գյուղատնտեսական և այլ աշխատանքների, ճանապահորդությունների անվտանգությունը:

Այդ նպատակով անհրաժեշտ է նախօրոք իմանալ եղանակի սպասվող փոփոխությունները, այսինքն՝ կատարել եղանակի կանխատեսում: Եղանակը կանխատեսել՝ նշանակում է վաղօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչպիսի  եղանակներ են բնորոշ իրենց տարածաշրջանին, օդերևութաբանական կայաններում կատարում են ե­ղանակի դիտումներ: Եղանակի դիտումներ կատարել՝ նշանա­կում է ամեն օր մի քանի անգամ չափել օդի ջերմաստիճանը, ճնշումը, խոնավությունը, որոշել քամու շարժման ուղղությունը, արագությունը և այլն:

Եղանակի կանխատեսումները չափազանց կարևոր են օդագնացու­թյան, ծովագնացության, ցամաքային տրանսպորտի, գյուղատնտեսու­թյան, զբոսաշրջության և այլ ոլորտների համար:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Ի՞նչ է եղանակը:

Հաճախ օրվա ընթացքում դուք կարող եք ա­կանատես լինել մթնոլորտի վիճակի փոփոխություններին. երկինքն ամ­պում է, անձրև է թափվում, օրը ցրտում է, կամ էլ հակառակը՝ ամպերը ցրվում են, անձրևը  դադարում է, երևում է արևը, օրը տաքանում է: Մթնոլորտում դիտված այդ վիճակն անվանում են եղանակ:

2.Ինչո՞ւ երկրագնդի տարբեր մասերում տարբեր եղանակ է:

Եղանակը կախված է օդի ջերմաստիճանից, ճնշումից և խոնավությու­նից: Դրանք իրար հետ սերտ կապված են, և որևէ մեկի փոփոխությունից փոխվում են մյուսները և ամբողջ եղանակը:
Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանը, ճնշումը և խոնավությունը միշտ տարբեր են, հետևաբար՝ եղանակը նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է

3.Ի՞նչ է նշանակում եղանակի կանխատեսում: Ինչո՞ւ է դա անհրաժեշտ:

Եղանակը կանխատեսել՝ նշանակում է վաղօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչպիսի  եղանակներ են բնորոշ իրենց տարածաշրջանին, օդերևութաբանական կայաններում կատարում են ե­ղանակի դիտումներ:

В одном домике на улице Колокольчиков жило шестнадцать малышей.

Самый главный из них был малыш по имени Знайка. Его звали Знайка, потому что он знал очень много. А знал он много потому, что читал разные книги. Эти книги лежали у него и на столе, и под столом, и на кровати, и под кроватью. Знайка много читал, поэтому он стал очень умным. Все слушались его и очень любили.

Одевался он всегда в чёрный костюм, а когда он надевал очки и начинал читать книгу, то совсем становился похож на профессора.

В этом же домике жил известный доктор Пилюлькин, который лечил коротышек от всех болезней. Он всегда ходил в белом халате, а на голове носил белый колпак. Жил здесь также знаменитый механик Винтик со своим помощником Шпунтиком, жил Сахарин Сахаринович Сиропчик, который очень любил газированную воду с сиропом.

Жил ещё в этом доме охотник Пулька, художник Тюбик, музыкант Гусля и другие малыши: Торопыжка, Ворчун, Молчун, Пончик, Растеряйка, два брата – Авоська и Небоська. Но самым известным был малыш по имени Незнайка. Его так звали, потому что он ничего не знал.

Этот Незнайка носил яркую голубую шляпу, жёлтые брюки и оранжевую рубашку с зелёным галстуком. Он вообще любил яркие краски. Незнайка целыми днями гулял по городу, сочинял всякие небылицы и всем рассказывал. У Незнайки был друг Гунька, который жил на улице Маргариток. Незнайка мог болтать с Гунькой целыми часами. Они двадцать раз в день ссорились между собой и двадцать раз в день мирились.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

1. Кто жил на улице Колокольчиков?

Знайка,Пилюлькин,Шпунтиком,Торопыжка, Ворчун, Молчун, Пончик, Растеряйка, Авоська,Небоська,Незнайка 

2. Кто из них был самым главным и почему?

Знайка потому что он все знал

3. Как одевался Знайка?

Одевался он всегда в чёрный костюм, а когда он надевал очки и начинал читать книгу, то совсем становился похож на профессора.

4. Кто ещё жил в домике на улице Колокольчиков?

5. Кто был самым известным из малышей?

Незнайка

6. Почему его называли Незнайкой?

потому что он не знал нечего

7. Как одевался Незнайка?

Незнайка носил яркую голубую шляпу, жёлтые брюки и оранжевую рубашку с зелёным галстуком. 

Какие цвета он любил?

Он вообще любил яркие краски.

8. Как звали друга Незнайки?

Гусля

Где он жил?

на улице Маргариток

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.

1. Как звали малыша, который ничего не знал?

Незнайка

2. Как звали малыша, который много знал?

Знайка

3. Как звали малыша, который всегда торопился?

Торопыжка, 

4. Как звали малыша, который всё время молчал?

 Молчун

5. Как звали малыша, который всё время ворчал?

Ворчун

6. Как звали малыша, который всё терял?

Растеряйка

Допишите предложения.

1. Его звали Знайка, потому что он все знал 2. Его звали Незнайка, потому что он нечего не знал 3. Его звали Торопыжка, потому что он всегда торопился  4. Его звали Ворчун, потому что он ворчал 5. Его звали Растеряйка, потому что он всегда терялся  6. Его звали Молчун, потому что он всегда молчал

Зимой они очень веселились. В светлые, морозные дни дети подолгу оставались в саду, гонялись там друг за другом, играли в снежки, катали друг друга на санках, иногда вместе скатывались на них со снежной горки, весело и быстро скользили на коньках.
Дети очень жалели, что подходит весна. Там, где солнце пригревало землю, стала проглядывать черная земля. Как-то раз, когда ребята гуляли в саду, Федя с удивлением остановился и закричал:
— Таня, Таня, посмотри цветочки!
Таня подошла и остановилась. Действительно, в одном месте, там, где растаял снег, виднелись светло-зеленые стебельки, а на них покачивались хорошенькие маленькие, белые цветочки.
— Бедненькие, — сказала Таня, — Они думали, что пришла весна и выросли. Как им должно быть холодно! Как жалко видеть их посреди льда и снега. Бежим домой, позовём маму, спросим её, как бы нам согреть цветочки. Мне кажется, они ошиблись и расцвели слишком рано.
Федя и Таня побежали домой и рассказали маме, что в саду выросли цветы, которые вероятно ошиблись, теперь мёрзнут и, конечно, умрут от холода.
— Нет, нет, — ответила мама — не бойтесь за них. Это подснежники, самые первые весенние цветы. Они не боятся холода, они растут под снегом. Они лучше всех растений чувствуют тепло солнечных лучей и раньше других просыпаются от зимнего сна. Они говорят нам, что скоро придёт весна, запоют птицы и расцветут другие цветы. Но,
конечно, если опять придут большие морозы — подснежники погибнут. Подснежники — растения невысокие. Прижимаются они к земле, так им теплее, — сказала мама. Феде и Тане так понравились подснежники, что теперь они не
хотели продолжения зимы. Они боялись, что погибнут нежные белые цветочки, и каждый день бегали смотреть на них.
А зима уходила. Скоро растаял и последний кусочек снега. Повсюду вырастали молодые, зелёные растения и детям казалось, что земля просыпается. Теперь у них было много занятий. Посмотреть, как вырос тот или другой росток, как набухли почки. Никому из них не приходило в голову жалеть о зимних развлечениях.
— Да, — как-то сказал Федя, — всему свое время. Хороша была зима со снегом, коньками и санками, но хороша и весна с зеленью, цветами и птичками.
— А потом будет хорошо: жаркое лето с ягодами и грибами, — сказала мама.
После лета — осень с золотистыми листьями и вкусными, сочными фруктами и овощами.

Вопросы

1. Как Таня и Федя провели зиму?

Интересно и хорошо

2. Почему ребята не хотели, чтобы наступила весна?

 Потому что зимой было весело.

3. Почему Таня пожалела подснежники?

Потому что подснежники могли погибнуть

4. Почему эти цветы так называются?

Потому что они растут в холоде и снегу

5. Что происходит с приходом весны?

Снег тает, и становится тепло.

6. Какое время года настанет после весны?

Лето (ура):)

Задания 1. Перечислите времена года.

зима, весна, лето и осень

2. Назовите весенние месяцы.

Март, апрель и май

3. Первые весенние цветы – это подснежники 4. Подготовьте пересказ текста «Подснежники».

Գոլորշացումը տեղի է ունենում ջրային ավազաններից, հողից, բույսե­րից և այլն: Այս պրոցեսն ընթանում է միշտ, բայց տարբեր չափով: Ինչքան տվյալ մակերևույթը շատ է տաքանում Արեգակից, այնքան գոլորշացումր մեծ է:

Այսպիսով՝ ջերմաստիճանը բարձրանալիս ավելանում է օդում առկա ջրային գոլորշիների քանակր: Սակայն այդ քանակր չի կարող անսահման մեծանալ: Յուրաքանչյուր ջերմաստիճանում գոյություն ունի գոլորշիների առավելագույն չափ:

Այն դեպքում, երբ օդում առկա գոլորշիների քանակր տվյալ ջերմաս­տիճանում հասնում է առավելագույնի և այլևս գոլորշիների նոր քանակ չի կարող րնդունել, գոլորշին համարում են հագեցած: Օդր գոլորշիներով հա­գենալուց հետո առաջանում են տեղումներ:

Ջրային գոլորշիներ պարունակող օդն անվանում են խոնավ: Օդը բնութագրում են բացարձակ և հարաբերական խոնավություններով։

Սակայն բացարձակ խոնավությունր դեռես չի բնութագրում օդի չոր կամ խոնավ լինելու իրական չափը: Դա կախված է ջերմաստիճանից: Օդի խոնավությունր առավել հստակ բնութագրվում է հարաբերական խոնավությամբ, որր ցույց է տալիս, թե տվյալ ջերմաստիճանում ջրային գոլորշին որքա՞ն է մոտ հագեցած լինելուն:

Հարաբերական խոնավությունր չափում են խոնավաչափ կոչվող սարքով: Առավել կիրառականր մազային խոնավաչափն է, որի աշխատանքը հիմնված է խոնավության նկատմամբ մազի զգայնության վրա. խոնավությունից մազը երկարում է, չորանալիս՝ կարճանում: Այդ փոփոխությունը հաղորդվում է սարքի սլաքին, որր ցույց կտա հարաբերական խոնավության համապա­տասխան արժեքը:

Մառախուղ և ամպեր: Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանր նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիներր խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են մառախուղ և ամպ: Դրանք երկուսն էլ ջրի մանր կաթիլների կուտակում­ներ են. ամպը՝ Երկրի մակերևույթից բարձր շերտերում, իսկ մառախուղը՝ Երկրի մակերևույթին մոտ:

Մառախուղն առաջանում է ուշ երեկոյան կամ վաղ առավոտյան, երբ օդի ջերմաստիճանր կտրուկ նվազում է, ջրային գոլորշիներր, սառչելով, այլևս չեն կարողանում բարձրանալ և կուտակվում են երկրամերձ շերտում:

Մեծ մասամբ մառախուը ձևավորվում է ջրային ավազաններին մոտ: Երբեմն ձմռանը մառախուղներ դիտվում են նաև Երևանում:

Ամպերր տարբերակում են րստ իրենց արտաքին տեսքի և բարձրութ­յան: Կան ամպերի տասնյակ տեսակներ, սակայն առանձնացնում են երեք հիմնական խումբ՝ կույտավոր (առաջացնում են տեղատարափ անձրև ու կարկուտ), շերտավոր (առաջացնում են մանրամաղ անձրև կամ ձյուն) և փետրավոր (տեղումներ չեն առաջացնում):

Ամպերը մեծ ազդեցություն են թողնում օդի ջերմաստիճանի ձևավորման վրա: Հատկապես ամռանը, ամպամած օրերին, ցերեկր ջերմաստի­ճանն ավելի ցածր է, քան անամպ օրերին, որովհետև ամպերր փակում են Արեգակի ճառագայթների ճանապարհը: Գիշերային ժամերին հակառակը՝ ամպամած օրերին ավելի տաք է, քանի որ ամպերը ծածկոցի դեր են կատարում՝ պահելով ցերեկային ժամերին Երկրի մակերևույթի ձեռք բե­րած ջերմությունը: